Veoma zapaženo učešće Republike Srbije na konferenciji IHRA

Nacionalnu delegaciju Republike Srbije, pored ministra Ristića, činili su predstavnici Ministarstva spoljnih poslova, Ministarstva kulture, SPC, stručnjaci Muzeja žrtava genocida i Memorijalnog centra ,,Staro sajmište“, predstavnici jevrejske zajednice u Srbiji i organizacija civilnog društva.

Tokom trajanja redovnog godišnjeg zasedanja IHRA ministar Ristić imao je nekoliko zapaženih izlaganja, kao i veći broj bilateralnih susreta sa šefovima državnih delegacija. Ovom prilikom posebno ističemo veoma konstruktivne, otvorene i duže razgovore koje je ministar Ristić imao sa predsedavajućim IHRA lordom Erikom Piklsom, šeficom delegacije SAD i specijalnom izaslanicom Stejt departmenta za pitanja Holokausta Elen Džermejn, šefom izraelske delegacije Josijem Gevirom, direktorom parlamentarne grupe Donjeg doma Ujedinjenog Kraljevstva posvećene prevenciji genocida i zločina protiv čovečnosti Lujem Trapom, kao i sa glavnim savetnikom IHRA i istaknutim američkim istoričarom dr Robertom Vilijamsom.

Na marginama ovog važnog događaja ministar Ristić ostvario je i veći broj susreta sa šefovima delegacija Švajcarske, Argentine, Kostarike, Austrije, Španije, Grčke, Poljske, Mađarske, Švedske, Norveške, Nizozemske, Rumunije, Italije, Češke, kao i visokim predstavnicima nekolikih međunarodnih organizacija.

Tokom svih bilateralnih razgovora, kao i u okviru svojih izlaganja na zasedanjima radnih tela IHRA, ministar Ristić je upoznao članove državnih delegacija članica IHRA sa karakterom, teritorijalnom rasprostranjenošću i brojnim tragičnim posledicama genocida koje je nad stotinama hiljada pripadnika srpskog naroda tokom Drugog svetskog rata sprovela hrvatska država. Takođe, ministar je ukazao i na snažno protivljenje Republike Srbije primeni selektivne kulture sećanja i kao najeklatantniji primer za to ukazao na nedavno usvajanje rezolucije o Srebrenici u Generalnoj skupštini UN.

Istovremeno, ministar je naglasio i najznačajnije do sada ostvarene rezultate Republike Srbije u pogledu očuvanja, istraživanja i prezentacije mesta stradanja i vojnih memorijala (Staro sajmište, Jajinci, Topovske šupe, Kragujevac, Novi Sad, Kraljevo i dr.). Ministar je istakao i to da je, zahvaljujući blagovremenim odlukama Vlade Republike Srbije, naša zemlja među retkima koje su zvanično usvojile sve radne definicije IHRA po nekolikim pitanjima i da, ne samo da je Republika Srbije prihvatila sve radne definicije, već i da je otpočela sa njihovim sprovođenjem u praksi i to posredstvom Ministarstva prosvete, Ministarstva kulture, brojnih ustanova, naučne zajednice, udruženja građana...

Ministar Ristić je tokom brojnih izlaganja i u razgovorima sa sagovornicima odlučno naglasio to da Republika Srbija snažno podržava nedavno usvojene preporuke međunarodnog tima stručnjaka u okviru IHRA u vezi sa analizom trenutnog stanja u Spomen–području ,,Jasenovac“, kao i da insistira na njihovoj momentalnoj implementaciji.

U tom smislu, ministar je posebno ukazao na potrebu konačnog početka njihove pune i neselektivne primene na osnovu preuzetih obaveza što je i zvanično potvrdio predsednik Vlade Republike Hrvatske Andrej Plenković tokom prošlogodišnjeg plenarnog zasedanja IHRA  u Zagrebu, kao i hrvatska ministarka kulture i medija dr Nina Obuljen Koržinek u Jasenovcu, pred delegatima IHRA, krajem novembra 2023. godine. S tim u vezi, ministar je posebno naglasio to da Republika Srbija, zajedno sa svim članicama IHRA, očekuje da bude redovno obaveštavana od strane Republike Hrvatske o dinamici implementacije preporuka u vezi sa unapređenjem sadržaja u okviru Spomen–područja ,,Jasenovac“.

Zahvaljujući odlučnom angažovanju naše delegacije, kao i snažnoj podršci SAD, Izraela, Ujedinjenog Kraljevstva i drugih država čiji su predstavnici podržali stavove koje je izneo ministar Ristić, IHRA je iznova pozvala vlasti Republike Hrvatske da bez odlaganja otpočnu sa punom i neselektivnom primenom preporuka u vezi sa poboljšanjem sadržaja u okviru Spomen–područja ,,Jasenovac“ datih od strane međunarodnog tima stručnjaka.

Imajući sve prethodno saopšteno i vidu opšta je ocena učesnika ovog važnog događaja da je nastup Republike Srbije bio veoma uspešan i konstruktivan te da ukazuje na to da naša zemlja postaje sve aktivniji i ugledniji član globalne zajednice posvećene negovanju neselektivne kulture sećanja.

Ovom prilikom podsećamo i na to da Međunarodna alijansa za sećanje na Holokaust okuplja 35 država koje imaju status punopravnih članica, kao i više stotina najistaknutijih stručnjaka. Republika Srbija ima status punopravne članice počev od 2011. godine.

Osim bavljenja istraživanjem, obrazovanjem i sećanjem na Holokaust, ova prestižna međudržavna organizacija posvećuje dužnu pažnju i genocidima počinjenim nad Romima i Srbima što, pored ostalog, doprinosi i internacionalizaciji teme stradanja pripadnika srpskog naroda tokom Drugog svetskog rata, a posebno genocida koji je nad njima na celokupnoj svojoj teritoriji u navedenom vremenskom periodu sprovela hrvatska država.

Dosadašnje dugogodišnje učešće Republike Srbije i brojne aktivnosti Nacionalne delegacije Republike Srbije pri IHRA ocenjeno je od strane predstavnika brojnih država kao veoma uspešno i konstruktivno.